همزمان با روز کتاب، دانشجو و پیشرفت دانش بنیان از مناسبت‌های هفته کتاب، نشست تحصصی بررسی وضعیت کتب علمی و دانشگاهی با حضور اساتید، دانشجویان در سالن اجتماعات سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی برگزار شد.
معاون پژوهشی دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی در این نشست اظهار کرد:یکی از چالش‌های مهم و اساسی در نشر کتاب رزومه و ویترین سازی است، اگر بنا بر نام نیک باشد باید کتاب‌ها و تولیدات علمی در جهت استفاده‌ی جامعه قرار بگیرد و برای روزمه سازی جهت درخشان کردن کارنامه نباشد.
دکتر کریم اسکندری، گفت: دنیای واقعی ما به سمت دنیای الکترونیک کشیده شده است خیلی از کشورها مثل عربستان و امارات در حوزه‌ی ربات و هوش مصنوعی کار می‌کنند.
وی متذکر شد: کتاب صرفا جهت مطالعه‌ی مباحث علمی نیست بسیاری از کشورها از کتاب در راستای تسخیر اذهان استفاده می‌کنند.
اسکندری، اظهار کرد: تولیدات علمی در دانشگاهها و کتاب‌ها افکار و ذهن انسان را نشان می‌دهد متاسفانه امروزه چالش‌هایی که در حوزه‌ی تولیدات علمی وجود دارد یکی مباحث کتاب است که فقط گزارش و آمار می‌دهد.
وی افزود: چالش اصلی ما در حوزه‌ی نشر این است که کتابی را چاپ می‌کنیم ولی عملا استفاده و ثمره‌ای برای جامعه ندارد، اگر نشرهای جوامع ما به سمت و سویی حرکت کند که فقط کارنامه‌ی درخشان داشته باشد این اصل مورد قبول جامعه نیست.
اسکندری، بیان کرد: اگر ما در کنار این چالش نقاط ضعف را تبدیل به نقاط قوت کنیم قطعا بهترین نتیجه و ثمره را خواهد داشت و سعی کنیم در حوزه‌ی تولیدات علمی ورود پیدا کنیم به شرط آن‌که این تولیدات خروجی عملیاتی داشته باشد.
معاون پژوهش دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی در خصوص تعریف سازمان یونسکو از باسوادی یادآور شد: علمی که در دانشگاه خوانده می‌شود با عملی که در عالم واقعیت وجود دارد متفاوت است، هنر استفاده از علم این است که آن را تبدیل به عمل کنیم. تفسیری که سازمان یونسکو از باسوادی دارد این است که از دانش خود در عمل استفاده شود.
وی ادامه داد: وزرات علوم مجموعه‌ای تحت عنوان واحد ارتباط دانشگاه با صنعت برقرار کرده و اسم آن تنها چیزی است که از آن باقی مانده است؛ یعنی اگر دانشجویی نتواند کتاب، مقاله، طرح پژوهشی در راستای حل مشکلات سازمانی ارائه دهد هیچ دردی را دوا نمی‌کند.
وی گفت: ما معمولا از نقد کردن می‌ترسیم هیچ اتفاق خوبی در حوزه‌ی علم اتفاق نمی افتد مگر در سایه نقد، باید نشست‌های نقدی برای کتاب‌های تالیف شده در جهاد دانشگاهی برگزار شود تا هر کس نقد و بررسی خود را نسبت به کتاب خوانده شده ارائه دهد.
وی به فواید کتابخوانی نیز اشاره کرد و ادامه داد: افرادی که مطالعه دارند و سرانه‌ی مطالعه در آن کشورها بالا است معمولا افراد آن جوامع آلزایمر نمی‌گیرند مانند کشورهای سوئد و سوئیس که جمعیت آن کشورها آلزایمر نمی‌گیرند.
این استاد دانشگاه، افزود: فواید دیگر بحث خوب صحبت کردن است چون روابطی که ما در دیگران ایجاد می‌کنیم از صحبت کردن به عمل می‌آید، افرادی می‌توانند خوب صحبت کنند که دایره‌ی لغاتشان بالا باشد و همچنین افرادی که دایره‌ی لغات آن‌ها بیشتر باشد قطعا مطالعه بیشتری دارند.
وی افزود: در حوزه‌ی ارتباطات مهارت‌هایی که افراد می‌توانند داشته باشند به دوشکل کلامی و غیر کلامی است، و مهارت کلامی از دو شاخه‌ی گفتاری و نوشتاری تشکیل شده است که مبدا آن‌ها مطالعه می‌باشد.
وی در پایان تصریح کرد: آخرین مورد از فواید کتاب، کاهش استرس است مطالعه می‌تواند هوش هیجانی ما را کنترل کند.
سرمایه‌ی فرهنگی مهمترین نمودش سرانه‌ی مطالعه می‌باشد
عضو هیئت علمی سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی نیز در ادامه این نشست در خصوص سرمایه فرهنگی افزود: سرمایه‌ی فرهنگی یکی از مهم ترین نمودهایش بحث سرانه‌ی مطالعه است، هر چقدر ما به سلاح فکری و دانش مسلط باشیم باعث می‌شود خواسته‌هایمان قوی‌تر و با استدلال بیشتری پیش برود.
دکتر ابراهیم ایران نژاد، گفت: مجموعه عواملی که دست به دست هم می‌دهند تا حوزه‌ی نشرو آثار در جوامع توسعه یافته پر قدرت باشد به این خاطر است که جامعه طالب این مباحث است، اگر مخاطب بخواهد حوزه‌ی نشر هم رونق پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: بنابراین ابتدا هر فرد باید از خودش شروع کند ببیند به عنوان فردی که در کشور ایران، کشوری که دارای قدمت تمدنی بسیار بالا است چقدر به این موضوع پرداخته است.
وی افزود: روز کتاب و کتاب داری به پاس بزرگداشت علامه محمد حسین طباطبایی نامگذاری شده است ایشان از افتخارات جامعه ما در حوزه‌ی فلسفه و دین هستند.
ایران نژاد اظهار کرد: اگر بخواهیم از دانش و آگاهی بالایی برخوردار باشیم لازمه‌ی بهره بردن از این دانش مراجعه به گذشتگان، آثارهای مختلف و منابع بروزی که در دنیا وجود دارد است، جامعه‌ی ما در حال حاضر از لحاظ نشر یکی از کشورهایی است که تعداد مقالات زیادی دارد.
وی در خصوص فواید کتابخوانی افزود: اولین فواید مطالعه باعث تفکر و تامل بیشتر می‌شود ما هر چه قدر به وجودمان عمق ببخشیم باعث خلاقیت و نوآوری بیشتری می‌شود.
ایران نژاد، ادامه داد: دومین فواید کسانی که مطالعه بیشتری دارند قطعا این افراد دستی بر قلم هم می‌توانند داشته باشند و نویسنده‌ی ماهری می‌شوند.
عضو هیئت علمی پژوهشکده توسعه و برنامه ریزی جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی، در خصوص جمله‌ی کتاب یار و دوست همیشگی انسانها، بیان کرد: کتاب بهترین دوست هر فرد می‌تواند باشد اگر به دنبال سرگرمی و تفریح هستیم کتاب می‌تواند به عنوان دوست و همراه همیشگی ما عمل کند.
وی تصریح کرد: فایده‌ی دیگر اینکه جامعه‌ی ما غرق فضای مجازی است و خواندن کتاب باعث می‌شود هم ذهن ما سیار و فعال باشد و هم بتوانیم از فضای خیالی خارج و در دنیای کنونی تصویر سازی کنیم.
وی گفت: یکی دیگر از فواید مهم مطالعه کتاب این است که با گذشته خود و جوامع دیگر آشنا بشویم.
وی ادامه داد: نکته‌ی دیگر بحث آسیب‌های اجتماعی است، وقتی مفهومی از سرمایه ارائه می‌شود اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد سرمایه‌ی مادی است ولی امروزه سرمایه‌ی انسانی و در پی آن سرمایه‌ی فکری تعریف می‌شود اگر بخواهیم هسته‌ای تر نگاه کنیم می‌توان از آن به عنوان سرمایه‌ی اجتماعی نام برد.
ایران نژاد گفت: نکته‌ی بسیار مهم که وجود دارد این است که خیلی از ناشرها مثل سوپرمارکتی عمل می‌کنند و این نشان می‌دهد جامعه‌ی ما در حوزه‌ی نشر عملکرد بسیار ضعیفی دارد و حمایت از آن عملا بسیار کم است.
خسرو کنعانی، مدیر روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی، نیز در این نشست تصریح کرد: کتاب محصول تجربه های بشر و خلاقیتهای ذهنی انسانها در طول تاریخ است و سهم کتاب در انتقال دانش در طول تاریخ بیشتر از همه ابزار های آموزشی است.
وی با اشاره به چالشها و مشکلات حوزه نشر دانشگاهی یادآور شد: امروزه جزوه در دانشگاهها به عنوان مهمترین منبع کتب دانشگاهی تبدیل شده است. لذا اساتید دانشگاهها باید در جهت حمایت از نشر دانشگاهی و انتشار مطلب علمی بصورت کتاب در جهت رفع بخشی از این نابسامانی کمک نمایند.
وی بای بیان اینکه کتاب سازی و تولید کتاب کم کیفیت نیز از دیگر مشکلات حوزه نشر دانشگاهی بشمار می رود افزود: صنعت نشر ما همپای سایر صنایع ما رشد و توسعه پیدا نکرده است. ودر حوزه نشرو تولید کاغذ نوعی وابستگی وجود دارد که مسئولین باید در این راستا چاره اند یشی کنند.
کنعانی در ادامه با اشاره به برنامه حوزه معاونت فرهنگی در حوزه انتشارات دانشگاهی و حمایت از مولفین کتب دانشگاهی گفت: جهاد دانشگاهی با داشتن سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی می تواند آمادگی خود را برای حمایت از مولفان کتب دانشگاهی اعلام می کند.
وی در ادامه با اشاره به برنامه های جهاد دانشگاهی در خصوص برگزاری مسابقه کتاب سه دقیقه ای افزود: جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی با هدف ترویج فرهنگ مطالعه و توسعه نشر کتاب در جامعه و حمایت از صاحبان فکر و اندیشه، از فعلان این حوزه در حد توان حمایت خواهد کرد.
کنعانی با بیان اینکه برای ترویج فرهنگ مطالعه راههای فراوان و عملی وجود دارد، اظهار کرد: ابتدا باید باور داشت که کتاب و کتابخوانی می تواند نقش اساسی در رشد فکری و در نتیجه سعادت جامعه داشته باشدکه اگر این نخستین اصل در ذهن مدیران نهادهای فرهنگی و آموزشی شکل گیرد آنگاه می توان امیدوار بود راههایی برای فائق شدن بر بحران کنونی وجود دارد.
در این نشست برخی از اساتید، ناشران فعال در حوزه نشر دانشگاهی و دانشجویان حاضر به ارائه دیدگاههای خود در خصوص مشکلات کتب علمی و دانشگاهی پرداختند و درپایان برنامه نیز از انتشارات دانشگاه تبریز و انتشارات عمید به عنوان ناشران فعال در حوزه کتب دانشگاهی و دانشجویان فعال با اهدای لوح تقدیر و جایزه تجلیل شد.
